Bật lửa Zippo và những thuật ngữ chuyên dụng

Bật lửa Zippo Mỹ đã khẳng định vị trí của mình trên toàn Thế Giới. Nhắc tới bật lửa, không thể không nhắc tới Zippo. Tới nay, Zippo đã đưa ra thị trường hơn 400 triệu chiếc bật lửa. Rất nhiều dòng sản phẩm, từ cao cấp tới bình dân. Theo đó có những thuật ngữ chuyên ngành mà nhà sản xuất hoặc các tín đồ Zippo hay sử dụng. Để cho các anh em mới chơi có thể dễ tìm hiểu hơn khi theo đuổi đam mê. Hãy cùng AMBE.VN tìm hiểu những thuật ngữ hay dùng trong bài viết này nhé.

Định nghĩa về bật lửa Zippo / Zippo Made in USA

Bật lửa Zippo là phát minh vĩ đại của G. Blaisedell vào năm 1932 tại thị trấn Bradford, bang Pensylvania, Mỹ. Cơ chế hoạt động rất đơn giản. Bánh xe đánh lửa ma sát vào đá tạo tia lửa. Tia lửa bén vào bấc được cung cấp xăng tinh chế có trong bông gòn chứa trong ruột. Từ đó tạo nên ngọn lửa. Với tổng 22 chi tiết khác nhau và 108 công đoạn sản xuất Zippo. Tiếng mở nắp “click-click” vui tai đặc trưng và là chiếc bật lửa có buồng chống gió hoạt động trong mọi điều kiện thời tiết. Ngày nay từ Zippo cũng có thể hiểu là một chiếc bật lửa dùng xăng.

Các thuật ngữ chuyên dụng về bật lửa Zippo

1.Mộc đáy bật lửa Zippo (Bottom Stamp)

Mộc đáy Zippo là những kí tự được dập khuôn ngay dưới đáy. Tùy từng giai đoạn ra đời mà mộc đáy ghi lại về các ký hiệu của thời gian sản xuất, nơi sản xuất, chất liệu, phiên bản, số bằng sáng chế… Zippo sản xuất 2 loại mộc đáy:

Mộc đáy bằng/ Mộc đáy lồi

Zippo mộc đáy lồi là những mẫu Zippo được làm bằng chất liệu vỏ nguyên khối (Solid) hay Sterling. Những chiếc Zippo phiên bản kỷ niệm (Zippo Commemorative hay Zippo Anniversary). Zippo sản xuất giới hạn (Zippo Limited Edition). Dòng vỏ dày (Zippo Armor) và các dòng sản xuất riêng cho thị trường Nhật. Sẽ có mộc đáy bằng hay còn gọi Zippo mộc lồi. Còn lại những dòng thông thường khác sẽ có mộc đáy lõm. Ngoài ra tất cả các Zippo còn lại đều là Zippo mộc lõm thông thường.

Mộc đáy ngược

Zippo mộc đáy ngược là những chiếc bản lề nằm bên trái và bạn muốn đọc thông tin trên mộc đáy thì bạn phải quay bản lề qua bên phải mới đọc được. Những mẫu Zippo mộc ngược này thường sẽ có giá trị sưu tầm cao hơn một chút so với các loại mộc đáy bằng thông thường.

2. Bật lửa Zippo Brass

Zippo Brass là những dòng bật lửa mà vỏ ngoài được tạo bằng khối đồng. Đồng thau thô từ trong ra ngoài có ánh lên sắc vàng. Sau một thời gian sử dụng lớp vỏ ngoài này sẽ bị oxy hóa. Khiến màu sẽ sậm lại so với ban đầu nhưng chỉ cần lau chùi thì lại sáng bóng như lúc mới mua. Dòng này chính là sản phẩm thỏa mãn những người yêu thích phong cách cổ điển. Brass này thường rất kỵ những ai bị ra mồ hôi tay bởi mồ hôi có muối. Phản ứng rất mạnh với đồng, khiến nó oxy hóa nhanh hơn. Bên ngoài vỏ của Zippo có thể ghi Solid Brass hoặc không.

3. Bật lửa Zippo Chrome (Cờ – rôm)

Zippo Chrome là những dòng có vỏ ngoài được mạ một lớp chrome ánh trắng bạc sáng (màu nhìn như inox). Dòng này có ưu điểm hơn so với Brass là không bị oxy hóa nên ai cũng có thể sử dụng. Vì đây là kiểu trang trí mặc định nên hãng không thể hiện thông số trên vỏ.

Zippo Black Ice

Hay còn được biết đến với cái tên Zippo Dark Chrome, đây là loại Zippo có kiểu vỏ mạ chrome ánh đen “Black Ice – Huyền Băng”. Loại trang trí này chỉ xuất hiện ở những chiếc Zippo đời sau năm 2000 và dược đánh giá thuộc top những mẫu Zippo đẹp nhất hiện nay.

Zippo Midnight

Zippo Midnight là dòng vỏ ngoài màu đen bóng mờ, đúng như cái tên của nó “đêm khuya”. Mẫu này ra đời vào những năm 90 và từ sau năm 2000 thì gần như không thấy Zippo cho ra mắt kiểu này nữa. Nền gốc của dòng này thực chất vẫn là Chrome nhưng được nhúng qua một lớp sơn trong màu đen bóng nữa.

Zippo Sapphie

Zippo Shapphie với kiểu trang trí vỏ ngoài màu xanh dương bóng. Và đây cũng thuộc tốp những dòng Zippo có kiểu vỏ đẹp mắt nhất.

4. Bật lửa Zippo Titanium

Titanium chính là chất liệu thường được ứng dụng để làm vật liệu chính sản xuất phi thuyền trong ngành hàng không vũ trụ. Nó mang một số tính chất khá ưu việt như nhẹ, cứng, chống ăn mòn rất tốt, kể cả acid cũng trầy trật mới có thể ăn mòn được. Zippo titanium chính là những dòng Zippo được mạ titan ra bên ngoài. Những chiếc được làm nguyên khối bằng titanium thì được gọi là solid titanium. Với những dòng này người ta sẽ ghi chữ Ti hoặc Titanium Coating ngay tại vỏ hoặc mộc đáy. Dòng Titan được xem là một dòng rất hiếm. Ưu điểm vượt trội dòng Titanium là siêu bền, vỏ bật lửa hạn chế va đập trầy xước.

5. Bật lửa Zippo Copper

Zippo Copper hay còn được gọi là đồng đỏ. Duy nhất chỉ có dòng Zippo Solid Copper là vỏ được tạo nên từ nguyên khối đồng đỏ đặc. Có màu đỏ hồng bởi thế nên nó rất hiếm. Theo thời gian sử dụng thì màu hồng đỏ sẽ oxy hóa thành một màu sậm hơn, nhưng chính màu này lại mới làm những người yêu Zippo say đắm. Mộc đáy của dòng sẽ ghi chữ Copper, xuất hiện nhiều vào khoảng những năm từ 2001 tới 2009. Hiện nay, còn sót lại 1 số mẫu Copper nhưng chỉ là mạ đồng đỏ, chứ không còn nguyên khối nữa.

6. Bật lửa Zippo Sterling

Zippo Sterling chính là những chiếc Zippo có vỏ được tạo nên từ bạc khối. Trong tiếng anh bạc là Siver nhưng bạc khối người ta lại dùng từ Sterling chứ không ai gọi là Solid Silver cả. Trong những dòng này thì lại có nhiều loại bạc khác nhau nữa ví như bạc ta, bạc Thái, bạc Nhật, bạc Mỹ, bạc Ý… cùng với đó là nhiều tỉ lệ pha khác nhau nữa (800,830,835,900,925,950,999). Nhưng để nói đến dòng nổi tiếng nhất và thành công nhất trong lòng người hâm mộ. Chính là dòng bạc cao cấp 925, gòm 92,5% là bạc và 7,5% còn lại là kim loại khác. Từ trước tới nay bạc được xem là loại kim loại có tính kháng gió, kháng khuẩn lại hợp phong thủy nên rất được ưu chuộng.

Sterling Silver được đánh giá là dòng cao cấp nhất nhì của Zippo. Lý do người ta không thể làm vỏ ngoài bằng bạc nguyên khối 99,99% bởi lẽ bạc rất mềm không thể chịu được va đập. Ở dòng này ngay dưới mộc đấy sẽ ghi Sterling hoặc Sterling xxx. Trong đó xxx chính là số liệu về tỉ lệ bạc. Thông thường thì vỏ Zippo bạc khối thủ công của các nghệ nhân Thái hay Ý sẽ ghi “Sterling 900” dưới mộc. Còn sản xuất tại Mỹ thì chỉ ghi “Sterling”.

7. Bật lửa Zippo Silver

Zippo Silver dòng bật lửa có vỏ ngoài được làm nên từ bạc. Trong Zippo chỉ có Antique Silver (vỏ màu giả cổ bạc) hoặc Silver Plated (vỏ được lắc kê bạc bên ngoài) chứ không có Solid Silver. Mà là Sterling Silver (bạc nguyên khối).

8. Bật lửa Zippo Gold

Zippo Gold là Zippo được tạo nên từ vàng. Hiện nay trong Zippo có 3 loại vỏ liên quan tới vàng: Zippo Solid Gold 18K (vỏ vàng khối cao cấp 18k giá hiện nay rơi vào khoảng 11.000 đô ~ với 300 triệu VND). Zippo Gold Filled 10K (là bật lửa phủ vàng ngoài nhưng rất dày) trên vỏ có viết tắt chữ G.F – hiện dòng này không còn được sản xuất nữa nên nó rất hiếm. Giá thị trường bây giờ cũng rơi vào khoảng 15 triệu cho một chiết đã cũ. Cuối cùng là Gold Plated 22K (lắc kê vàng 22, tức là mạ vàng).

9. Bật lửa Zippo Rose Gold

Rose Gold là dòng Zippo có vỏ là hợp kim vàng màu hồng phớt. Đây được xem là dòng hiếm bậc nhất của Zippo. Thông thường Rose Gold trong Zippo chỉ mạ bên ngoài. Trên vỏ không được hãng ghi thông số gì cả. Nên chỉ có thể phân biệt bằng mắt thường. Màu vỏ ngoài của nó nhạt hơn so với màu của dòng Copper.

10. Bật lửa Zippo Plated

Bật lửa Zippo Plated là những dòng bật lửa lắc-kê. Lắc-kê ở đây có thể hiểu như là xi mạ một lớp kim loại lên một nền kim loại khác mà có tính chất chịu được xi mạ của loại kim loại kia. Chỉ có lắc kê vàng, bạc chứ không có lắc kê đồng. Vì thường đồng sẽ là nền để mạ các kim loại khác. Trong Zippo các bạn sẽ hay nghe Zippo Silver Plated hay Zippo Gold Plated. Có nghĩa là Zippo mạ vàng, mạ bạc đấy.

11. Bật lửa Zippo Filled

Filled chính là những chiếc Zippo mà người ta dùng kỹ thuật nhúng một lớp vàng khá dày và bền. Còn dày và bền hơn cả Plated hay Coated đã nhắc tới ở trên. Chỉ có một phiên bản duy nhất áp dụng công nghệ này. Đó chính là Zippo Gold Filled được ra mắt vào những năm 50 của thế kỷ trước. Thế nên dòng này cũng thuộc loại cực hiếm.Hiện nay gần như chẳng còn chiếc Zippo Gold Filled nào còn hoàn hảo cả. Dưới mộc đáy của dòng này sẽ ghi Gold Filled 10K hoặc được viết tắt “10K G.F.”

12. Bật lửa Zippo Coating

Coating là công nghệ xi, mạ phủ hay khoác một lớp vật liệu lên vỏ. Trong những dòng Zippo Mỹ chính hãng thì chỉ có một bản duy nhất COTY 1999. Được phủ titanium, dưới mộc đáy có chữ Ti, vỏ hộp có ghi Titanium Coated. Sau này còn có thêm dòng Zippo Nhật thì hay dùng kỹ thuật trang trí này.

13. Bật lửa Zippo Antique

Antique là một kỹ thuật trang trí theo phong cách cổ (hay còn gọi là giả cổ). Có nghĩa là người ta khiến cho lớp vỏ có hiệu ứng như màu xưa cũ. Ba bản nổi tiếng nhất được kỹ thuật này áp dụng vào đó là Zippo Antique Brass, Zippo Antique Silver và Zippo Antique Copper.

14. Bật lửa Zippo Matte

Matte là kỹ thuật sơn tĩnh điện nhám mờ ra đời vào những năm cuối thập niên 80. Lớp sơn hút chặt vào mọi ngóc ngách vỏ và phủ cả lên mộc đáy. Hạn chế của kỹ thuật này là khó thấy ký hiệu dập trên vỏ hoặc mộc đáy (ví dụ: Zippo dòng matte đời La Mã rất khó thấy kí hiệu số La Mã). Bởi vì thế nên sau này Zippo đã dùng tia laser đốt để hiện ra phần mộc đáy ở các Zippo đời sau.

15. Bật lửa Zippo Crackle

Crackle là kỹ thuật sơn nhám sần sùi (sần sùi hơn Matte và chỉ duy nhất màu đen). Xuất hiện vào năm 193x. Nổi bật hơn cả đó chính là Zippo 1941, một huyền thoại góp mặt trong thế chiến thứ 2. Sau này thì một số dòng cũng áp dụng kỹ thuật này vào như Zippo Replica 1941 Black Crackle tái bản.